Motor dersi özetleri

MOTORUN TANIMI VE ÇALISMA PRENSIPLERI

Yakittan elde ettigi isi enerjisini mekanik enerjiye çeviren makinelere motor denir.
Yakitlarina göre motorlar, Dizel-Benzin-LPG li olmak üzere ayrilirlar. Benzinli motorun yakiti benzin; Dizel motorun yakiti Mazot (motorin); LPG'li motorun yakiti ise LPG gazidir.
Silindir dizilis sekillerine göre motorlar sira tipi, v tipi, yildiz tipi, boksör tipi seklindedir.
Sogutma sistemine göre motorlar, su sogutmali ve hava sogutmali diye ikiye ayrilir.
Yanma sistemine göre motorlar, içten yanmali ve distan yanmali diye ikiye ayrilir. Araçlardaki motorlar içten yanmali motorlardir. Içten yanmali motorlar ise, mazot, benzin ya da motorin yakarlar.
Motorlar, çalisma zamanlarina göre, iki zamanli ve dört zamanli motorlar diye ikiye ayrilir.
Benzinli motorlarda atesleme, sikistirilmis benzin-hava karisiminin buji ile ateslenmesi ile olur.
4 zamanli motorlarda 4 zaman, sirasi ile söyledir: Emme, sikistirma, atesleme (veya genisleme; is zamani da denir), egzost.
Enjektörlerden püskürtülerek atesleme yapilan motorlarda yakit olarak motorin kullanilir.
Katalitik konvertör kullanilan araçlarda yakit olarak, kursunsuz benzin kullanilir.
Bir motorun bazi parçalari sunlardir: mars motoru, piston, segman, piston kolu, silindir kapagi, supap kapagi, eme manifoltu, egzost manifoltu, silindir gövdesi, silindir gömlegi, karter, conta, külbütör, emme supapi, ekzost supapi, supap itecegi, krank mili, kam mili, volan dislisi, eksantrik dislisidir.
Dizel motorda ise bunlarin disinda, mazot pompasi (enjeksiyon pompasi) ve enjektör de bulunur.
Benzinli motorlarda, üsttekilerin disinda karbüratör, benzin pompasi, buji, distribütör, bobin vardir.
ATESLEME; 2 zamanli motorda krank milinin her devrinde 4 zamanli motorlarda 2 devirde 1 kere meydana gelir.



ATESLEME SISTEMI

Benzinli motorun atesleme siteminin bazi önemli parçalari sunlardir:
Akü, kontak anahtari, endüksiyon bobini, distribütör, buji ile distribütör içinde bulunan platin takimi, alçak yüksek gerilim kablolari kondansatör, tevzii makarasidir.(Distiribütörün parçalari; platin, tevzi makarasi,meksefe)
Benzinli motorlarda bujinin görevi ateslemeyi saglamaktir. Benzinli motorlarda bulunan distribütörün en önemli görevleri endüksiyon bobininden gelen yüksek voltaji bujilere dagitmanin yani sira, platin ve meksefe yardimiyla yüksek voltajin olusumunu saglamak, ayrica tevzii makarasiyla da elektrik dagitimini saglamaktir.
Endüksiyon bobini aküden gelen voltaji 15.000 - 25.000 volta çikarir.
Bujilere atesleme sirasna göre akim dagitan distribütördür. Motor çalismazken kontak anahtari, atesleme durumunda açik unutulursa platin ya da bobin yanabilir.
Aracin belirli bir km.'sinden sonra bazi parçalari degismelidir. Bunlardan biri platin ve bujidir. Atesleme sistemi ayarlarindan biri buji ayari ve digeri ise platin ayari ile avans ayaridir.
Platin meme yapmis ise meksefe (kondansatör) arizalidir. Platin meme yaparsa zimparayla temizlenir.
Motorun çalismasi sarsintili ise, sebebi buji kablolarindan birinin çikmis olmasi olabilir.
Benzinli bir motorda normal yanma olmamasinin sebeplerinden biri bujilerin normal atesleme yapmamasi,
bir digeri de platin ayarinin bozuk olmasi ayrica bujilerin kurum baglanmis olmasidir.
Bujiler ayarsiz ve asinmis ise motor çekisten düser.
Buji ayarlari yanlis yapilmis bir aracin egzost dumani siyahtir.Yakit sarfiyati vardir.
Motorun egzostundan siyah duman çikmasi durumunda karisim orani da kontrol edilmelidir.Bujiler iyi ayarlanmali, eskimis ise degismeli, kurum baglamissa temizlenmeli veya platin ayarlanmali, miadi(kullanim) dolmussa degismelidir.

YAKIT SISTEMI

Benzinli motorun yakit sisteminin parçalarindan bazilari sunlardir:
yakit deposu, yakit pompasi, yakit göstergesi, karbüratör, hava filtresi, emme manifoltu.
Dizel motorun yakit sisteminin parçalarindan bazilari sunlardir: yakit deposu, besleme pompasi, mazot filtresi, enjeksiyon pompasi, enjektör, isitma kizdirma bujileri, yakit göstergesi.
Hava filtresinin görevi, karbüratöre giren havayi süzmek ve ve sessiz emis saglamaktir. Hava filtresinin tikanmasini önlemek için basinçli hava ile temizlemeliyiz. Öte yandan, hava filtresi tikali olan motor zengin karisimla çalisir. Filtre yine de temizlenmeden motor hala çalistirilirsa motor bogulur siyah egzost dumani çikar.Hava filtresi kullanma klavuzuna göre temizlenir.Yagli hava filtresi gazyagi ile temizlenir.
Karbüratör, emme manifoltu üzerindedir ve sadece benzinli motorlarda olur. Benzin-Hava karisimini ayarlar. Karbüratörün karistirma orani 1/15'tir.(normal karisim)
Jikle devresinin görevi, soguk havalarda motorun çabuk çalismasini saglamaktir. Jikle devresi karbüratörde bulunur. Jikle kelebegi, karbüratörün hava giris deligi önünde bulunur.
Yag filtresi yagi süzer ve temizler.
Silindir içindeki yanmis gazlar egzost manifoldu ile disari atilir.
Egzost susturucusu, basinçli olarak çikan yanlis gazlarin sesini azaltir. Eger aracin egzostundan fazla ses çikiyorsa susturucu patlak olabilir.
Supap ayari, en önemli motor ayarlarindan biridir. Soguk ve sicak ayar olarak ikiye ayrilir.
Bir araci kis sartlarina hazirlarken en önemli noktalardan biri hava filtresini kislik pozisyona almak ve otomatik jikle kislik pozisyonuna çevirmektir.
Araçta yakit ikmali yapilirken motor stop edilir.

Ayagimizi gaz pedalindan çeksek bile motorun hala çalismasini saglayan devre rölanti devresidir.
Yakitin içinde toz-su-pislik vs. varsa motor tekleyerek çalisir.
Yakit sistemi ayarlarindan biri rölanti ayaridir.
Bogulmus bir motoru çalistirmak için gaz pedalina sonuna kadar basilarak mars yapilir.
Motor isinica stop ediyorsa karbüratöre de bakilmalidir.
Araç kullanirken yakit tasarrufu için
hava filtresi temizlenmeli,
Karbüratör ayarlari yapilmali,
Jikle devresi açik unutulmamalidir,
Rölanti yüksek olmamalidir,
Eskimis bujiler temizlenmeli,
Lastik hava basinçlari normal olmalidir,
Fren ayarlarinin siki olmamasi,
Uygun viteste gidilmesi,
Debriyaj kaçirmasi olmamalidir,
Saatte 90/100 km hizin geçilmemesi
gerekmektedir.
Aracin fazla yakit yaktigini anlamak için eksozuna bakilir. Eger egzost rengi siyahsa fazla yakit yakiyor olabilir.


YAGLAMA SISTEMI

Yaglama sisteminin parçalari:
Karter-yag pompasi,
Filtre,
Gösterge,
Seviye çubugu,
Yag kanallaridir.
Motorda yagin bazi görevleri:
Sürtünmeyi azaltmak,
Asinmayi önlemek,
Silindir ve segmanlar arasi boslugu doldurup sizdirmazligi saglamak,
Sogutmaya yardimci olmak,
Asinmadan dolayi olusan pislikleri temizlemektir.
Karterin önemli görevlerinden bazilari:
Motor blogunun altini kapatmak ve yaga depoluk etmektir.

Araçta motor yagi kontrol edilirken kontak anahtari kapatilir ve 4-5 dakika beklenir. Yag ölçümü yapilirken araç düz durumda olmalidir. Yag seviyesi yag çubuguyla ölçülür, ve yagin seviyesi yag çubugunun iki çizgisi arasinda olmalidir. Yag seviyesi normalin çok altinda iken motor çalistirilirsa motor isinir ve yanar.
Motor yagi degistirilirken motor sicak olmalidir.
Motorlarda genellikle 20-50 W numara motor yagi kullanilir. Motorun yagi karterin altindaki tapa açilarak bosaltilir. Yeni motoryagi ise sübap muhafaza kapagi üzerindeki kapaktan doldurulur.
Motor yagi ve yag filtresi belli km.lerde mutlaka degistirilmelidir.Yag filtresi yagi temizler,süzer ve yagin basincini artirir.
Motorda yag basinci yoksa,
yag yok,
filtre tikali,
yag pompasi arizali,
ya da yag müsiri arizali olabilir.
NOT:Bu arizalarda göstergedeki kirmizi yag ikaz lambasi yanar.
Motorun yag eksiltmesinin sebeplerinden bazilari:
Karter contasinin yirtilmasi,
sekman ya da silindirlerin asinmasi,
karterin delik olmasi,
tapadan yag sizdirmasidir.
Yag yakan motorun eksoztundan mavi duman çikar.
Marsa basilip motor çalistirildiginda yag lambasinin sönmesi gerekir.
Motor çalistigi sürece yaglamanin olup olmadigi motor yag göstergesinden takip edilebilir.
Motor çalisirken yag göstergesinde anormallik görülürse motor hemen durdurulur.
SÖNMÜYORSA; Karterde yag kalmamistir,filitre tikalidir,yag pompasi arizalidir.yag müsürü arizalidir veya kablosu çikmistir.


SOGUTMA SISTEMI

Su ile sogutma sisteminin bazi parçalari:
Radyatör,
Vantilatör,
Devirdaim pompasi,
Termostat,
Hararet (isi) gösterici,
Hararet (isi) müsiri,
Ilave su kabi,
Fan motorudur.
Radyatör, sogutma suyuna depoluk eder. radyatörün altinda su bosaltma muslugu vardir.

Termostat silindir kapagi su çikisindadir. Motorun sicakligini çalisma sicakliginda sabit tutar.
Devirdaim pompasi vantilatör kayisindan hareket alir. Radyatördeki soguk suyu su kanallarina yollar.
Hava sogutmali motoru, su sogutmali motordan ayiran bir diger özellik hava sogutmali motorda radyatör ve su pompasinin olmamasidir.
Vantilatör kayisi V seklindedir. Kayis gerginligi 1-1,5 cm civarinda olmalidir. Vantilatör kayisi hareketini krank mili kasnagindan alir ve vantilatör kayisi devirdaim pompasi ve alternatörü (sarj dinamosunu) çalistirir. vantilatör kayisi koparsa motor hararet yapar.
Sogutma sisteminde su azaliyorsa
silindir kapak contasi arizali veya radyatör delik,
radyatör kapagi bozuk,
radyatör hortum ve kelepçeleri arizali veya delik,
kalorifer hortumlari delik veya
termostat arizali olabilir.
Motorun hararet yapmasinin nedenleri:
->Radyatör peteklerinin tikanmasi,
->radyatörde suyun azalmasi,
->vantilatör kayisinin gevsek veya kopuk olmasi,
->termostatin arizali olmasi,
->motor yaginin azalmasi,
->motor sogutma suyu kanallarinin tikali olmasi,
->uygun vites ve hizda gidilmemesi,
->otomatik fanin arizali olmasidir
Radyatöre konacak suyun seviyesi peteklerin üzerinde olmalidir.
Çok sicak motora rölantide çalisirken ilik ve kireçsiz su konur.
Motor blogundaki su kanallari pastan ya da kireçten tikanmis ise motor fazla isinir.
Radyatöre konacak suyun içilecek temizlikte ve temiz su olmasi gerekir.
Su oldugu halde motor fazla isiniyorsa, termostat arizalidir.
Donmayi önlemek için radyatöre antifriz ilave edilir.
Termostati sökülmüs motor, gereginden soguk çalisir asinmalar artar ve verim düser.
Motorun çok sicak çalistirilmasi motoru çekisten düsürür.
Motor çok sicakken radyatöre soguk su konursa silindir kapagi ve blok çatlayabilir.

Çok sicak bir motorda radyatör kapagi islak bir bezle tutulup hafifçe gevsetilir ve buhar tamamen atilinca radyatör kapagi açilir.
Araçta isi (hararet) göstergesi çalismiyorsa isi müsiri arizali olabilir.
Motor, çalistiktan sonra çalisma sicakligina gelmiyorsa kalorifer hortumlarinda kaçak olabilir.
Motor isisinin aniden yükselmesinin sebebi kayis kopmasi olabilir.

MARS SISTEMI

Mars sistemi motora ilk hareketi verir.
Parçalari:
-akü,
-kontak anahtari,
-mars motoru,
-volan dislisidir.
Marsa basildiginda mars motorunun bediks dislisi volanin üzerindeki dislilerle kavrasir ve volani döndürür.
Volan da kranki döndürerek, motora gerekli ilk hareketi verir.
Mars durumunda mars motoru hiç dönmüyorsa:
akü bitik,
akü kutup baslari gevsek,
akü kutup baslari oksitli,
mars otomatigi arizali,
mars motoru sargilari arizali ya da sigortasi atik olabilir.
Motor çalisirken mars yapilirsa volan dislisi, mars motoru ve mars dislisi zarar görür.
Marsa basildiginda mars motoru dönmez, korna da çalmaz ise sorun aküde-kutup baslarinda olabilir.
Akü baska bir aküyle takviye yapilacaksa her iki akünün (+) kutup baslari (+) kutup baslariyla, (-) kutup baslari ise (-) kutup baslariyla birlestirilir. Her iki akünün de voltaji ayni olmalidir.
Dijital göstergeli araçlarda akü takviyesi yapilmaz.
Marsa basma süresi 10-15 saniyedir. Fazla basilirsa akü biter.
Mars yapildiginda tik diye bir ses gelip, mars motoru çalismiyorsa akü kutup baslari gevsek olabilir.
Vantilatör kayisi hareketini volan kasnagindan alir ve pervaneyi -devirdaim pompasini- sarj dinamosunu çalistirir. Kayis koparsa vantilatör pervanesi - devirdaim pompasi ve sarj dinamosu hareket.

SARJ SISTEMI

Sarj sistemi, motor çalismaya basladigi andan itibaren aracin elektrik ihtiyacini karsilar ve aküyü sarj eder.
Sarj sisteminin parçalari:
alternatör,
konjektör (regülatör),
sarj lambasi,
vantilatör kayisidir.(hareketini krank mili kasnagindan alir)
Alternatör, krank mili kasnagindan vantilatör kayisi ile aldigi mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çevirir. Diger adi (sarj dinamosu).
Konjektör (regülatör), alternatörün ürettigi elektrigin volt ve akimini ayarlar. Aracin devri arttikça alternatörden çikan akim ve voltaji ayarlar, tesisata ve aküye gönderir.
Sarj lambasi, sarj sisteminin çalismadigini ikaz eder. Yani alternatör, konjektör vs. arizasini belirtir.
Bir araç için gerekli elektrik enerjisini sarj sistemi saglar.
Akü, motor çalismazken isik ve özel elektrikli alicilari besler.
Vantilatör kayisi çok siki ise alternatör yataklari bozulabilir.
Vantilatör kayisinin koptugu "ilk olarak" sarj ikaz lambasindan anlasilir.
Motor çalisirken ayagimizi gaz pedalindan çekince far isiklari zayifliyorsa akü zayiflamis olabilir.
Motor çalistigi halde sarj ikaz lambasi yaniyorsa vantilatör kayisi gevsek olabilir ya da alternatör kablo baglantilari gevsek veya alternatör kömürü asinmis olabilir.
Aracin durdurulup kontagin hemen kapatilmasi gereken hallerden bazilari:
- Sarj ikaz lambasinin yanmasi.
- Motordan ani bir sarsinti ya da ses gelmesi.
- Yag lambalarinin yanmasidir.
Konjektör ayari bozuksa akünün su kaybi çok olur.
Araçta ampuller sik sik patliyorsa veya akü su kaybi fazlaysa veya konjektör arizali olabilir.
Marsa basilip motor çalistiginda sarj ikaz lambasi sönmelidir.



AYDINLATMA VE IKAZ SISTEMI

Aydinlatma sisteminde, sigortalar, kablolar, farlar, park lambasi, sis lambasi, plaka lambasi, gösterge lambasi, iç aydinlatma lambasi, bagaj aydinlatma lambasi, gibi lambalar vardir.
Ikaz sisteminde, sinyaller, fren ikaz lambalari, geri vites lambasi, korna bulunur.
Her elektrik elemani gibi araçlarda bulunan aydinlatma ve ikaz sistemi gibi elektrikli devrelerde de:
akü, kablolar, kablo baglantilari, sigortalar, açma kapama dügmeleri ya da kollari, ve alici olarak da ampuller bulunmaktadir.
Bu sistemlerin en önemli arizalari:
kisa devre,
kablo kopuklugu,
akü bitmesi,
akü kutup basi oksitlenmesi veya akü kutup basi gevsekligi,
ampul yanmasi,
sigorta atmasi,
anahtarlarin arizalanmasidir.
Fren müsiri( NOT:yag müsürü, hararet (isi)müsürleride vardir) ikaz sisteminin bir parçasidir.
Farlardan bir kismi ya da hiçbiri yanmiyorsa, sigortasi atik olabilir.
Flasör arizalaninca sinyal lambasi yanmaz.
Sigortalar atiksa bunun yerine ayni amperde sigorta takilir.
Far anahtari bozuksa farlar yanmaz.
Isi göstergesi çalismiyorsa, isi göstergesi müsiri arizali olabilir.
Aracin fren lambalari yanmiyorsa, fren müsiri arizali olabilir.
Fren lambalarindan biri yanmiyorsa, yanmayan lambanin ampulü yanmis olabilir.
Farlarin bakimi yapilirken, far ayari yapilir.
Farlardan biri sönük yaniyorsa far kablo baglantisi gevsemis veya paslanmis olabilir.
Sigortanin görevi, kisa devre oldugunda sistemi korumaktir.
Gece sürüslerinde göstergede sürekli yanan mavi isigin anlami uzun farlar yaniyodur.



GÜÇ AKTARMA ORGANLARI

Güç aktarma organlari sirasiyla:
Debriyaj, vites kutusu, saft, diferansiyel, akslar, tekerleklerdir.
Diferansiyelin görevi, gücü arttirmak, kendine gelen hareketi 90 derece kirip akslar yardimiyla tekerleklere iletmek, virajlarda içteki tekerlegi az, distakini fazla döndürerek kolay ve rahat viraj almayi temin etmektir.
Kavrama (debriyaj) motorla vites kutusu arasindaki irtibati keserek vites degistirme olanagi saglayan aktarma organidir.
Akslar, diferansiyelin hareketini tekerleklere iletirler.
Vites kutusu, aracin hizini ve gücünü ayarlar.
Araç hareket halindeyken ayagimiz debriyaj pedali üzerinde devamli durursa debriyaj balatasi asinir.
Aracin ilk çalismasi esnasinda bir miktar gaz verildikten sonra debriyaj pedalina sonuna kadar basmanin faydasi vardir.
Debriyaj balatasi yaglanirsa debriyaj kaçirir. Debriyaj teli koparsa araç vitese geçmez.
Vites degistirirken debriyaj pedalina basilir.
Araç geri vitese takilmak istendiginde takilmiyorsa, debriyaj pedalindan ayak çekilip yeniden basilir.
Aktarma organlarinda yag olarak, disli yagi kullanilir.
Vites degistirirken ses geliyorsa, debriyaja tam basilmamistir.
Ani ve sert durus kalkis yapmak debriyaj balatasini siyirabilir.
Vites kutusu bakimi yapilirken yaga ve yag kaçagina dikkat edilir.

LASTIKLER

Lastiklerin yeri, her alti ayda bir ya da her 10.000 km.de yer degistirilerek asinmalar denklenmelidir.
Lastiklerdeki agirlik dengesinin bozuklugu demek olan balans olusursa araçta titresim olusur. Bu titresimler en çok direksiyon simidinde hissedilir.
Lastik degistirilirken kriko takilinca el freni çekili olmalidir.
Lastiklere normalden az hava basilirsa lastikler sürekli olarak ortadan asinirlar ve araç titrer. Aracin lastikleri araca binilecegi zaman kontrol edilir.
Dubleks lastik iç lastigi olmayan lastiktir.
Karli havalarda zincir çekici tekerlerin ikisine de takilir.
Isinmadan dolayi lastik hava basinci artmissa hiçbir sey yapilamaz.
Lastiklerin üzerindeki rakamlar lastik ebatlarini belirtir.
Bir tekere dubleks, diger tekere samyelli lastik takilirsa araç bir tarafa çeker.
Bijonlarin temizligi kuru bezle yapilir.

FRENLER

Araçta el freni duran araci sabitlemek için kullanilir. El freni kopmus ise el freni tutmaz. El freni çekili durumda unutulup yola devam edilirse kampanalar isinir ve fren tutmaz.
Araç üzerinde 3 tip fren bulunur:
-Motor freni (kompresyon freni)
-Ayak freni
-El freni
Ayak freni 3 tiptir:
-Hidrolik fren
-Havali fren
-Karma fren
Fren sisteminin bazi parçalari sunlardir:
-Fren pedali
-Merkez pompasi
-Fren borulari
-Tekerlek silindirleri
-Fren diski(ön frenler)
-Fren balatasi
-Kampanalar(arka frenler)
-Fren ayar sistemleri
Havali frenli bir araçta üsttekilere ilaveten hava tüpü ve kompresör bulunur.
ABS frenin avantajlari, frenlerken direksiyon hakimiyetini bozmamasi ve fren mesafesini kisaltmasidir.
Diskli fernin avantaji;frenleme etkisinin iyi olmasi,çabuk sogumasi ve her türlü ortamda çalismasidir.
Fren yapilmasina ragmen aracin hizi azalmiyorsa, fren hidroligi yok veya azalmis hatta fren ayarlari gevsek olabilir. Fren sistemine yag sizmis olabilir. Fren sisteminde kaçak olabilir. Fren sistemindeki hidrolik yagin bakimi günlüktür.
Fren ayrlari siki ve ayarsizsa motorda yakit sarfiyati olur.
Soguk havalarda el freni çekil durumda birakilirsa fren balatalari donarak yapisir.
El freni teli koparsa el freni tutmaz.
Fren sisteminde hidrolik azalmissa hidrolik yagi ile takviye edilir.
El freni çekili halde araç kullanilirasa balatalar isinir ve yanar.
Ayak frenine basildiginda ön ve arka tekerlekler birlikte durur.
Araç çalisiyor fakat hareket ettirilemiyorsa el freni çekik olabilir.
Aracin kampanalari asiri isinmissa fren ayarlari bozuk olabilir.
Westinghause fren sistemli araç hareket halindeyken motor stop ettirilirse fren tutmaz
Frene basildiginda bir tarafa çekme varsa, çekmenin oldugu tarafta ayar bozulur.
Frene basildiginda pedalda titreme varsa disk veya kampana yüzeyleri bozulmustur.
Ön lastiklerin biri yeni biri eskiyse frenlerken araç bir tarafa çeker.
Westinghouse tipi frenli bir arabada hareket halinde iken motor stop ettirilirse asla fren tutmaz.
Hava frenli araçta hava basinç göstergesi basinç göstermiyorsa araç oldugu yerden kaldirilamaz.

ÖN DÜZEN SISTEMI

Ön düzen sistemi, aracin dönüsünü saglar. Direksiyon simidi, direksiyon mili, sonsuz disli, sektör disli, rot, egri rot, kisa rot, rot basi bu sistemin bazi parçalaridir.
Direksiyon kutusu yagi kontrol edilmelidir. Araçta çekme, gezme vs. varsa servise gidilmelidir. Kamber/ Kaster/ King-pim/ rot ve direksiyon kutusu ayarlari gibi ayarlari vardir. Ayarsizlik ve dislilerin asinmasi, direksiyon boslugu artirir.
Ön düzen sistemi kontürolünde rotil ve rot baslari kontrol edilir
Ayrica rot baslarinin asinmasi ile direksiyon kutusu arizalari da direksiyon boslugunu artirir.
Ön düzen ayarlari bozuksa ön lastikler içten ve distan asinir ve araç bir tarafa çekmeye baslar
Direksiyon zor dönüyorsa lastik hava basinci normalden azdir.



SÜSPANSIYON SISTEMI

Süspansiyon sistemi, araç tekerlerinin aracin sasi ve gövdesiyle birlestirildigi sistemdir. Yaylar (helezon yay), yaprak yaylar (makaslar) ve amortisörlerden olusur.
Helezon yaylar otomobil türü araçlarda makaslar ise genellikle agir hizmet araçlarinda kullanilir.
Yaylar, yoldan gelen darbe titresimleri üzerine alir. Yaylarin salinimini amortisör kontrol eder.

BAKIMLAR

Günlük bakimda motorun yagina, suyuna, fren hidroligine, yakitina, lastik hava basinçlarina, isik ve ikaz sistemlerine bakilir.
Haftalik bakimda vantilatör kayisi gerginligi, akü bakimi yapilir.
Akü bakimi yaparken akü dis yüzeylerinin ve kutup baslarindaki oksitlerin sodali su ve sicak su ile temizlenmesine, plakalarin 1 cm üzerine kadar saf su ilave edilmesine, eleman kapak deliklerinin açik tutulmasina, kisin akü donmasin diye akü tam sarj ettirilir, dijital göstergeli araçta asla akü takviyesi yapilmaz.
Akü kendiliginden bosaniyorsa akünün üst kisminda pislik birikmistir.
Kisa devreden dolayi yangin olursa akü kutup baslari çikarilir.
Akü 2 kutup basi arasinda her iki kutup basina degen bir madeni parça konsa akü kisa devre olup patlar.
Yagli tip hava filtresinin bakimi yapilirken sökülen parçalar gaz yagi ile temizlenir.
Yeni bir araçta 0-2000 km arasi ilk kullanim süresine rodaj denir. Rodaj süresi çalisan parçalarin birbiriyle alisma süresidir. Rodaj süresince asiri sürat yapilmaz, ani durus kalkis yapilmaz, motor tam güç konumunda çalistirilmaz, uzun süre sabit hizda gidilmez.

DIZEL MOTORA AIT BAZI BILGILER

Dizel motorlarda silindire sadece hava doldurulur ve yanma sikistirilmis havanin üzerine enjektörden yakit püskürtülmesiyle saglanir.
Dizel motorlarin yakit sisteminde günlük yapilacak islerden biri mazot-su ayiricisi veya filtre ya da yakit deposundan yakit sisteminin suyunun alinmasidir.
Dizel motorlarda yanma enjektörden yakit püskürtmekle olur. Enjektörler kendilerine enjeksiyon pompasindan gelen mazotu silindirlerdeki sikistirilmis havanin içine püskürterek yanmayi saglarlar.

Enjeksiyon pompasi, besleme pompasi ile depodan gelen yakiti basinçli olarak enjektörlere yollar.
Dizel motorun çalismamasinin bir nedeni, hava yapmis olmasidir.
Hava yapmanin nedenleri:
-yakitin bitmesi,
-boru ve rekorlarin gevsemesi,
-yakit borularinin sökülmesi,
-filtrenin temizlenmesi veya degismesidir.
Dizel motorlarda egzost dumani siyah çikiyorsa yakit pompasina, enjektöre ve hava filtresine bakilir. Ayrica dizel motorlarda mars yapildiginda mars motoru dönüyor ancak motor çalismiyorsa yakit filtresi de takili olabilir.
Özellikle soguk havalarda dizel motoru kolay çalistirabilmek için kizdirma bujileri kullanilir.

Posted in: motor dersi çalış,motor dersi özetleri,motor dersi video,online motor dersi çalış