DURMA MESAFELERİ
Durma mesafesi (D) üç kısımdan oluşur:
1. Reaksiyon (İntikal) mesafesi: (R) (Ayağın gazdan çekilip, fren pedalına basıncaya
kadar katedilen yol)
2. Fren Mesafesi: (F) (Frene basıldığı andan, aracın durmasına kadar katedilen yol)
3. Durma Mesafesi: Her ikisinin toplam mesafesi.
Reaksiyon mesafesinin uzunluğu hızla orantılı olarak artar. Bu, kullanıcının reaksiyon süresi ile aracın hızına bağlıdır. Bir saniyelik süre içinde, motosiklet veya araba, saatte 36 km hızda 10 metre, 72 km hızda 20 metre yol alır. Yeni araç kullanmaya başlayanların reaksiyon mesafeleri, alışkın olmadıkları ve tereddütlü davrandıkları için, çoğu kez daha uzun olur. Tecrübeli bir sürücü aracını, tecrübesiz olana göre daha kısa mesafe içinde durdurur.
Reaksiyon mesafesi nasıl hesaplanır?
Kaç kilometre hızla gidiyorsanız, o hızın ilk rakamını üçle çarptığınızda reaksiyon mesafesini bulmuş olursunuz. (Dikkat: durma değil, reaksiyon)
Hız Reaksiyon (İntikal) Mesafesi
30 km/s 3x3 9 Metre
50 km/s 3x5 15 Metre
70 km/s 3x7 21 Metre
90 km/s 3x9 27 Metre
110 km/s 3x11 33 Metre
lbette ki en önemli olan mesafe durma mesafesidir. Reaksiyon mesafesini fren mesafesi takip eder. Fren mesafesinin uzunluğunu ise aracın hızına, yolun yüzeyine, yolun eğimine, fren ve lâstiklerin durumuna ve sürücünün deneyimine göre değişir.
Saatteki hızınızı 35 km’den 70km’ye çıkarırsanız, 70 km’deki fren mesafesi, 35 km’dekine göre dört misli artar.
Hızınızı saatte 35 km’den 105 km.’ye, yani üç katına çıkarırsanız, fren mesafesi bu defa dokuz kat artar. Bu tamamen, biraz daha önce bahsedilen “Hareket Enerjisi” prensipleri ile doğru orantılıdır.
Yani fren mesafesi, hız artışının karesi kadar artmaktadır...!
Örnek:
Hız 2 katına çıkınca= Fren mesafesi 4 kat (2x2)
Hız 3 katına çıkınca= Fren mesafesi 9 kat (3x3)
Hız 4 katına çıkınca= Fren mesafesi 16 kat (4x4)
Hız 5 katına çıkınca= Fren mesafesi 25 kat (5x5)
Birkaç çeşit fren yapma şekli vardır. Önceden ayağını gaz pedalından hafifçe kaldırarak hızını düşüren bir sürücü, hem taşıtın frenlerini korumuş olur, hem de sürüş emniyetini yükseltir.
Beklenmedik durumlarda nasıl fren yapılacağını bilmek gerekir. Tekerleri kilitleyecek kadar sert fren yapmanın sakıncalarını belirtmiştik. O halde elden geldiğince tekerleri kilitlemeden, yumuşak fren yapmak gerekmektedir. Bazı araçların fren sistemleri kilitlenmeyen türden yapılmıştır. (ABS) Sizin aracını bu türden değil ve eğer kilitlenmişse, yapılacak tek şey, fren pedalından ayağınızı çekmektir.
Reaksiyon (İntikal), Fren ve Durma Mesafeleri:
Alttaki şemalarda aracın hızına göre hesaplanmış hem ıslak, hem de kuru asfalt üzerindeki reaksiyon ve fren mesafelerini görmektesiniz. Örnekte de görüldüğü gibi 110 km hızla seyreden bir otomobil, kuru asfaltta 95, ıslak asfaltta ise ancak 180 metre gittikten sonra ancak durabilmektedir. Sürat sevenlerin bu örneklere çok dikkat etmesi gerekmektedir.
0 yorum:
Yorum Gönder